TIJDLIJN 1330 - 1585

De Bourgondische Nederlanden

1330: Reeds in 1330 was de kapel van Sint-Anna een populair bedevaartsoord.
In 1331 werd begonnen met de indijking van de
Borgerweertpolder. De werken werden aangevat na een
machtiging verleend door Willem, Graaf van Holland,
Zeeland en Henegouwen. Ze waren beëindigd op
15 augustus 1332


1369 Jan II:

  • zoon van de Franse koning,
  • broer van Karel V, hertog van Bourgondië trouwt met Margareta van Male, enige dochter van de graaf van Vlaanderen Lodewijk van Male

Bruidschat van Margareta van Male:

  • Vorstendom Rethel
  • Stad Antwerpen
  • Stad Mechelen
  • Hertogdom Brabant
  • Graafschap Artesië
  • Graafschap Franche-Comte
  • Graafschap Nevers
Filips de Stoute (Pontoise, 17 januari 1342 - Halle, 27 april 1404) wordt geboren uit dit huwelijk.

1384 : Filips de Stoute erft alle gebieden van zijn moeder en koopt het graafschap Charolais

De kleinzoon van Filips de Stoute, Filips de Goede, verwerft

  • Friesland
  • Graafschappen Namen, Henegouwen, Holland, Zeeland
  • Hertogdommen Brabant , Limburg, Luxemburg

De gewesten bleven in hoge mate zelfstandig, maar hadden een gemeenschappelijk staatshoofd.

Filips de Goede richt de Staten-generaal op en de Rekenkamers.

Brussel werd de vaste plaats waar de Staten- generaal werden gehouden.

Het Nederlands vervangt als bestuurstaal het Frans.

1445 Vermelding van de "capelle upt veer" Dit is de Sint Annakapel op het Vlaams Hoofd, resorterend onder de parochiekerk van Sint Machutus te Zwijndrecht.

1450, 13 nov; Aankoop van gedeelten ( 3/4) van de tol op het Vlaamse veer.

1484 Bouw van het "Blokhuis van de Blokkersdijk", "Blokhuis van Calloo" of Blokkersschans",

1485, 23 april (Sint Jorisdag): Inname en vernieling van het "Blokhuis van de Blokkersdijk" door de Antwerpse schout Jan van Ranst ("Quaet Ransteken"). Antwerpen werd door de aartshertog Maximiliaan beloond door het verlenen van een oktrooi voor een tweede jaarmarkt (Sint Jorisjaarmarkt) en in de ommegang van de Scheldestad werd de wagen van het Blokhuis van Callo regelmatig opgenomen.

1488: De Bruggelingen herbouwen het "Blokhuis van de Blokkersdijk" maar de Antwerpenaren vernielen het weerom.

1467: Filips de Goede sterft

1477: Karel de Stoute , zoon van Filips de Goede, sterft;

Maria van Bougondië volgt hem op.

Getrouwd met Maximiliaan van Habsburg.

1482 Laatste hertogin, Maria van Bourgondië sterft

  • Filips de Schone, haar zoon, is 3 jaar oud.
  • Zijn vader Maximiliaan van Habsburg wordt regent van de Nederlanden

1494, Filips wodt volwassen verklaard, en neemt over van Maximiliaan.

Filips trouwt met Johanna van Castillië-Aragon, de troonopvolgster van Spanje.


















1531 15 juni: Het "Backersveer " te Kruibeke vermeld. Aldus genoemd naar de veerman Jan de Backer. Kort nadien kwam het in bezit van de stad Antwerpen.









1551, 6 januari : Doorbraak van de noordelijke Scheldedijk en overstroming van de Borgerweertpolder.






1566 -1568 : De windmolens van de Antwerpenaar Cornelis Rosseau werden geconfisceerd, als represaille op zijn protestantse overtuiging. Deze windmolens bevonden zich op de dijk tussen Burcht en het Vlaams Hoofd.



1567: de slag bij Oosterweel wordt verder gezet op de linker oever.






Eind 1568 : Gillis Holle, van het Vlaams Hoofd word onteigend om zijn ketterse opvattingen.

1572 : Gillis Van Polsvliet, ontvanger van tolgelden wordt op de dijk van Burcht naar het Vlaams Hoofd beroofd van zijn gelden door de Geuzen. Hij wordt opgesloten in de gevagenis van Dendermonde.



1576: Bouw van het fort "Vlaams Hoofd" of "Veer" door de Spanjaarden.

Ca 1576 : Verwoesting van het "Backersveer" te Kruibeke door opstandige Spanjaarden.

1576 : De Spaanse troepen van Mondragon vermoorden te Burcht een 60-tal landlieden, vernielen bijna alle huizen en steken de kerk in brand.

1577 : Begin van herindijking van de Borgerweertpolder en de Melselepolder.






1583: Antwerpen versterk het Kraaienhof, en legert er 200 man. Op het Vlaams Hoofd worden 5 compagnieën onder gebracht.

1583 : Burcht door de oorlog geteisterd.

1583 : Doorsteken van de Scheldedijken en inundatie van de Borgerweertpolder in verband met het beleg van Antwerpen.

Ca 1584 : Opmaken van plannen tot het bouwen van forten en schansen, door Abraham Andriessens : op de linker Schedeoever de forten "Thoulouse", Téligny" en "Altena".

1584: Bouw van een schans te Burcht door de Antwerpenaars (Téligny)

1584: Bouw van de schans "Sint Franciscus" door de Spanjaarden. Deze lag aan het begin van de Blokkersdijk, aan de landzijde.

1584: voor juli: Bouw van het fort "Liefkenshoek" omringd door schansen "Sint Antoniushoek", Tervente" en " De Noord", door de Antwerpenaars.

1584, juli en volgende: Verbetering van het fort "Liefkenshoek" door de Spanjaarden (Robert de Melun, markies van Roubaix en Richebourg, gouverneur van Artois en Hesdin, Kavalerie-generaal van Filips 2, gestorven 4-4-1585)

1584 juli en volgende: bouw van het fort "Sint Marie" ter bescherming van de brug die de Scheldevaart op Antwerpen moest blokkeren, door de Spanjaarden (Robert de Melun)

1584 juli en volgende: Bouw van het fort "Sint Filip" (Oordam) ter bescherming van de voorvermelde brug op de rechter Scheldeoever, door de Spanjaardan (Mondragon).

1500: Karel V wordt geboren uit Filips II en Johanna van Castilië - Aragon.

1506 sterft Filips de Schone

Karel V erft Spanje en de Nederlanden maar is 6 jaar oud

Maximiliaan wordt weer regent. Hij stelt zijn dochter, Margareta van Oostenrijk aan als landvoogdes over de Nederlanden.

1511: "Lof der Zotheid" van Erasmus wordt gepubliceerd, en in de Nedelanden veel gelezen.

1515 Karel V wordt bestuurder van de Nederlanden.

Karel vogt de noord-oostelijke gewesten toe aan de Nederlanden

1517: Karel V vertrekt naar Spanje, en margareta van Oostenrijk neemt weer over.

1520: Aanhangers van Luther worden geëxcomminiceerd door de kerk.

1521 : Doornik wordt veroverd door Karel V op de Fransen.

1523, 1 juli : Antwerpse augustijner monniken eindigen op de brandstapel in Brussel.

1524: Karel V wint Friesland op Karel van Egmont.

1530: Margareta van Oostenrijk sterft,

De zus van Karel V, Maria van Hongarije, wordt landvoogdes.

1536 - 1538: Gelderland valt in handen van Karel V

Het protestantisme steekt de kop op in Gelderland, en wordt hard onderukt door Karel V met nederlandse en Spaanse soldaten.

Met het Traktaak van Venlo stopten de 40-jarige Gelderse oorlogen, die katholiek bleven, en kwamen de 17 provinciën tot stand.
1537 tot 1540 : Gent komt in opstand tegen de hoge belastingsdruk. Het wordt door Karel V de kop ingedrukt.

1548: de Pragmatieke Sanctie: De Nederlanden worden erkend als deel van het Duitse rijk. Filips II wordt aangeduid als landsheer der Nederlanden.

1550: Twee plakaten van de Paus kondigen meer macht aan voor de inquisiteurs. In Antwerpen lokt dit veel protest uit.

1555: Filips II neemt de macht over. Er is een grote staatsschuld, en het protestantisme rukt op.

1559: Filips II vertrekt voor goed naar Sapnje.

Zijn onwettige halfzuster, Margareta van Parma, wordt landvoogdes.

Willem Van Oranje wordt benoemd tot stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht.

1566, 5 april: Smeekschrift der Edelen aan de landvoogdes om de inquisitie aan banden te leggen. Protestanten konden zich manifesteren.

1566: De beeldenstorm raast door de Nederlanden. Willem Van Oranje steunt de landvoogdes, in de hoop meer godsdienstvrijheid te verkrijgen.

1567, 13 maart : slag bij Oosterweel. De geuzen onder leiding van Jan Van Marnix worden verslagen door het Spaanse huurlingenleger. De burggraaf van Antwerpen, Willem van Oranje weigert hulp om politieke redenen.

1567: Willem Van Oranje vlucht uit Antwerpen bij de aankomst van Alva naar Duitsland. Hij valt in ongenade bij Filips II en wordt ter dood veroordeeld. Als vorst van het Prinsbisdom Orange (Frankrijk) en als grootgrondbezitter in de Lage Landen staat hij hoog in aangezien. Hij wordt de centrale figuur in de opstand.

1568: Graven Egmont en Hoorn worden met een list door Alva naar Brussel gelokt, en onthoofd. Begin van de tachtigjarige oorlog.

1572: Willem Van Oranje wordt door de Staten van Holland en Zeeland erkend als landvoogd en stadhouder.

1572 - 1574 : Don Frederik , zoon van Alva, leidt een leger van Bergen naar Leuven, naar het zuiden van Holland. Rond Leiden worden de dijken doorgestoken en de Spanjaarden moeten wijken voor de watergeuzen.

1576: Pacificatie van Gent: verdrag tussen de Staten generaal en de opstandige gewesten Holland en Zeeland: Einde van de Habsburgse periode en begin van de Republiek der Nederlanden.

1576 : Spaanse furie slaat toe in Antwerpen. Spaanse muitende soldaten moorden en verkrachten massal de bevolking van Antwerpen.

1578 : Filips II stuurt een nieuwe landvoogd: Alexander Farnese, zoon van Margaretha van Parma.

1579, 6 januari : Zuidelijke gewesten betonen hun trouw aan Filips II en het katholicisme: de Unie van Atrecht (Arras)


1579, 23 januari : verbond van de protestantse gewesten: Unie van Utrecht.

1581, 26 juli : Plakkaat der Verlatinghe; Filips II wordt eenzijdig afgezet als heerser der Nederlanden.

1584 juli en volgende: Aanleg van de zgn. "Parmavaart" door de Spanjaarden.
Vlaams Hoofd wordt een vertsterkte vesting van Antwerpen tot 17 augustus 1485

1584: Dood van Willem Van Oranje.

1584: verovering van Gent door Farnese.

Door Rijksmuseum - https://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.443203, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=112619089
Door Rijksmuseum - https://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.443203, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=112619089